Het programma

Gebruikersinterface

FOSIM is beschikbaar voor het Microsoft Windows-besturingssyteem en heeft een volledig grafische interface. De structuur komt overeen met de stappen die doorlopen moeten worden bij het uitvoeren van een simulatiestudie: specificeren van het wegontwerp en van de verkeersbelasting, uitvoeren van de simulaties en analyseren van de resultaten. De instrumentenbalk geeft telkens de benodigde gereedschappen weer en het ontwerpveld toont de gegeven invoer of simulatieresultaten.

Wegontwerp

Het werkelijke wegontwerp moet vertaald worden tot een schematische weergave die het model kan interpreteren. Dit houdt in:

• het onderscheiden van secties waar de kenmerken van de weg constant zijn,
• per sectie invoeren van:
  • strooktypen. Zoals onderstaande afbeelding weergeeft is het mogelijk doorgetrokken en onderbroken belijning te combineren,
    
  • strookoriëntatie. stroken kunnen schuin naar links of naar rechts gelegd worden. Het is zelfs mogelijk om zo stroken over elkaar heen te leggen om zo een fly-over te creëren.
    
    
    
  • lokale kenmerken. FOSIM verstaat hieronder 'snelheidsonderdrukking' (verlaging van de snelheid om afwijkende geometrische kenmerken die FOSIM niet expliciet beschrijft, zoals krappe bogen, toch in enige mate te kunnen nabootsen), het inhaalverbod voor vrachtverkeer en de snelheidslimiet. In onderstaand voorbeeld geldt op de hoofdrijbaan het inhaalverbod voor vrachtverkeer,
    
    
    
• het plaatsen van verkeerslichten om de invloed van VRI's bij aansluitingen te verdisconteren,
  
  
  
• het genereren van het strookwisselgedrag dat zorgt dat voertuigen de benodigde strookwisselingen maken bij discontinuïteiten. Dit gebeurt automatisch aan de hand van een aantal parameters, maar het is ook mogelijk alle invoer handmatig aan te passen. Bij deze stap kan de invoer van splitsingspercentages plaatsvinden, in het geval van routekeuze. Als dit gebeurt per onderscheiden voertuig-bestuurdercombinatie, is het mogelijk doelgroepstroken toe te passen.
  
  
  
• het opgeven van de locaties waar detectoren geaggregeerde en microscopische data verzamelen.

Zoals de getoonde afbeeldingen aangeven maakt FOSIM gebruik van een vrij schematische weergave van de weggeometrie. Dit vereenvoudigt het gebruik van Fosim wanneer er (nog) geen gedetailleerde ontwerptekeningen van het te onderzoeken wegvak aanwezig zijn, in tegenstelling tot interfaces waarbij het wegontwerp op schaal getekend moet worden.

Verkeer

De verkeersgegevens zijn in FOSIM gedetailleerd te specificeren:

• verkeerssamenstelling: in de vorm van het percentage vrachtverkeer of het aandeel van elk voertuigtype afzonderlijk,
  
  
  
• intensiteitenverloop: het opgeven hiervan gebeurt door voor een aantal tijdstippen de te realiseren intensiteit in te voeren,
  
  
  
• Herkomst-Bestemmingsmatrix: het HB-patroon kan per voertuigtype opgegeven worden, zodat, bijvoorbeeld, voor vrachtverkeer een andere HB geldt dan voor het personenverkeer,
  
  
  
• voertuigparameters: bij FOSIM zijn voertuigparameters meegeleverd die zorgen voor realistisch bestuurdersgedrag. Gebruikers hoeven hier bij simulaties geen wijzigingen in aan te brengen.

Simulatie

Simulaties kunnen met of zonder grafische weergave van de voertuigbewegingen uitgevoerd worden. Het tonen van de voertuigbewegingen helpt bij het controleren van de invoer en bij de interpretatie van de gesimuleerde verkeersafwikkeling. Tijdens de simulatie is het mogelijk geaggregeerde data (zoals de intensiteit) te bekijken evenals microscopische gegevens (zoals de snelheden van de voertuigen).

Het is ook mogelijk na een simulatie een overzicht te krijgen van de gerealiseerde verkeerafwikkeling door snelheidscontouren te bekijken, welke met een kleurenverloop de gerealiseerde snelheden als functie van tijd en plaats weergeven.

Het uitvoeren van simulaties gaat aanmerkelijk sneller wanneer de voertuigbewegingen niet weergegeven worden. Dit is van belang omdat vanwege het stochastische karakter van het model altijd meerdere simulaties noodzakelijk zijn om een uitspraak te kunnen doen over de verkeersafwikkeling. FOSIM biedt daarom de mogelijkheid het uitvoeren van meerdere simulaties te automatiseren. Dit is specifiek gericht op het schatten van de capaciteit van wegsecties. De resulterende capaciteitsverdelingen zijn vervolgens direct in FOSIM weer te geven.

Analyse resultaten

Zoals hiervoor beschreven is bij het uitvoeren van de simulaties al een belangrijk deel van de uitvoer beschikbaar. Om de resultaten in meer detail te bestuderen is het mogelijk uitvoer op te slaan en met andere programma's verder te bewerken. Bij FOSIM wordt een invoegtoepassing voor Microsoft Excel geleverd om de verdere verwerking (deels) te automatiseren. Verder kunnen op deze site bij Downloads enige programma's beschikbaar zijn die de uitvoer van FOSIM verwerken.